Diễn đàn quốc tế về tương lai việc làm: Tái định hình kỹ năng cho thanh niên trẻ hậu đại dịch

Tham dự Diễn đàn có lãnh đạo một số Ủy ban của Quốc hội, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Bộ LĐ-TBXH, Bộ Ngoại giao, các diễn giả đến từ các tổ chức quốc tế như: Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF), Tổ chức Di cư quốc tế (IMO), Ngân hàng thế giới (WB), Ngân hàng phát triển Châu Á, Tổ chức Lao động quốc tế ILO, Tổ chức hợp tác quốc tế Đức, GIZ, Cơ quan phát triển nhân lực Hàn Quốc (HRD Hàn Quốc), SkillsFuture Singapore; đại sứ quán các nước Anh, Pháp, Đức, Nhật, Hàn Quốc, Singapore, Úc, đại diện Liên minh Châu Âu tại Việt Nam; lãnh đạo, giáo viên của 200 cơ sở giáo dục nghề nghiệp; lãnh đạo, cán bộ các sở LĐ-TBXH các tỉnh, thành phố, lãnh đạo các Hiệp hội nghề nghiệp, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các tập đoàn và doanh nghiệp, chuyên gia huấn luyện kỳ thi kỹ năng nghề quốc gia, các đại sứ kỹ năng nghề.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH Lê Tấn Dũng cho biết, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam giai đoạn 2021-2030 đã nêu rõ định hướng phát triển kinh tế xã hội trong 10 năm tới là: Phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam trở thành một nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Tiếp tục phát triển toàn diện và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong ba đột phá chiến lược.

Vì vậy, để duy trì và nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế, Việt Nam buộc phải đẩy nhanh tốc độ tăng năng suất lao động, coi đây là đòn bẩy kinh tế then chốt, là nhân tố chủ đạo hình thành lợi thế cạnh tranh quốc gia. Tăng năng suất lao động trong giai đoạn tới đây phải dựa chủ yếu vào nhân tố đổi mới sáng tạo, ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ mới, nhưng muốn đổi mới, sáng tạo, thì phải quan tâm phát triển nguồn nhân lực nói chung, nhất là phát triển kỹ năng nghề nghiệp của người lao động, đặc biệt là lao động trẻ.

Thứ trưởng Lê Tấn Dũng nhấn mạnh, lao động thanh niên cần được đặc biệt quan tâm đào tạo và phát triển nâng tầm kỹ năng. Do đó, để đạt được các mục tiêu đề ra về phát triển nguồn nhân lực theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam giai đoạn 2021-2030, Chính phủ Việt Nam xác định cần đặc biệt quan tâm đến phát triển kỹ năng và tạo việc làm cho thanh niên trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Để duy trì và nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế, Việt Nam buộc phải đẩy nhanh tốc độ tăng năng suất lao động, coi đây là đòn bẩy kinh tế then chốt, là nhân tố chủ đạo hình thành lợi thế cạnh tranh quốc gia. Tăng năng suất lao động trong giai đoạn tới đây phải dựa chủ yếu vào nhân tố đổi mới sáng tạo, ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ mới, nhưng muốn đổi mới, sáng tạo, thì phải quan tâm phát triển nguồn nhân lực nói chung, nhất là phát triển kỹ năng nghề nghiệp của người lao động, đặc biệt là lao động trẻ.

Thế giới trong đó có Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức. Dịch Covid-19, già hóa dân số, biến đổi khí hậu, thế giới việc làm thay đổi nhanh chóng do tốc độ phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và cuộc cạnh tranh thương mại giữa các cường quốc… Những thách thức này cũng đặt ra lợi thế cho quốc gia nào có những giải pháp hữu hiệu, cho từng đối tượng phù hợp và kịp thời đúng thời điểm.

 Ông Nguyễn Minh Vũ - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết, có 50% lao động Việt Nam cần đào tạo, đào tạo lại. Lao động thanh niên là lực lực lao động chủ chốt, sẽ là lực lượng đi đầu trong việc tiếp cận thông tin và đào tạo kỹ năng nghề nhưng hiện nay vẫn còn ít được quan tâm.

Đồng tình với quan điểm của Việt Nam, ông Srinivas B Reddy - Giám đốc toàn cầu về kỹ năng và việc làm của Tổ chức lao động thế giới (ILO) cho rằng, Covid-19 đang tạo ra nhiều thách thức cho lao động, nhất là lao động trẻ, không có kỹ năng. Tuy nhiên, ở góc độ tích cực dịch bệnh thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi kỹ năng trong thanh niên.

Ông B Reddy cũng vui mừng cho biết thanh niên đang là lực lượng lao động có trình độ học vấn cao nhất trong các nhóm lao động ở Việt Nam. Họ cũng là người có khả năng thích ứng tốt nhất với sự thay đổi từ thế giới việc làm. "Tuy nhiên, trong bối cảnh mới rõ ràng thanh niên đang gặp nhiều trở ngại trong việc tiếp cận thị trường lao động, nhất là khi số lượng việc làm mới đang giảm, tỷ lệ thất nghiệp đang tăng cao. Cần hỗ trợ toàn diện để họ thích ứng với thị trường lao động", ông B Reddy nói.

Bà Park Mihyung - Trưởng đại diện Tổ chức di dân quốc tế (IOM) tại Việt Nam cũng cho biết, thanh niên là lực lượng chiếm tỷ lệ lao động di cư nhiều nhất. Thanh niên cho rằng di cư tìm việc làm là kênh sinh kế tốt nhất. Trước khi có đại dịch Covid-19, số lượng lao động di cư là rất lớn.Bà Park Mihyung cho rằng: "Biến đổi khí hậu tác động mạnh mẽ tới sinh kế của người dân. Mất việc làm, cuộc sống bị đe dọa sẽ làm tăng nhu cầu di cư nội địa và di cư quốc tế. Chính bởi vậy, cần có nhiều hơn nữa các giải pháp hỗ trợ lao động nâng cao kỹ năng nghề, hỗ trợ đơn giản hóa thủ tục, giấy tờ để thúc đẩy di cư an toàn.”

Tại Diễn đàn, các diễn giả và đại biểu tham dự đã cùng nhau thảo luận nhằm đánh giá, làm rõ các tác động của đại dịch Covid-19 và công nghiệp 4.0 đối với tương lai việc làm và kỹ năng cho thanh niên. Những xu hướng điều chỉnh lớn của thị trường lao động toàn cầu trong thời gian tới. Dự báo xu hướng chuyển dịch địa - việc làm...

Các đại biểu cũng đưa ra các khuyến nghị, hàm ý chính sách cho Việt Nam trong triển khai các chủ trương, định hướng chiến lược nói trên, nhất là trong xây dựng môi trường kiến tạo phát triển, đổi mới giáo dục - đào tạo, tái định hình kỹ năng cho thanh niên, xây dựng chính sách an sinh xã hội phù hợp với tương lai việc làm.

Diễn đàn là hoạt động tiếp nối những nỗ lực và ưu tiên của Chính phủ Việt Nam và ASEAN, APEC với những trao đổi và thảo luận và cam kết của các Nhà Lãnh đạo Cấp cao trong Phát triển nguồn nhân lực trong bối cảnh thế giới công việc đang đổi thay và trong kỷ nguyên số, đồng thời nhằm hưởng ứng ngày Kỹ năng thanh niên thanh niên thế giới (15/7) tiến tới hưởng ứng Ngày kỹ năng lao động Việt Nam (4/10).